DNS Nedir? Neden ve Nasıl Değiştirilir? En Güncel DNS Adresleri ve Cihazlara Göre Kurulum Rehberleri

Hiç düşündünüz mü, tarayıcınıza “google.com” yazdığınızda saniyeler içinde karşınıza o tanıdık arama sayfası nasıl geliyor? Ya da neden bazı web sitelerine erişimde zorluk yaşarken diğerlerine anında bağlanabiliyorsunuz? İnternetin bu görünmez ama hayati derecede önemli katmanlarından biri olan DNS (Alan Adı Sistemi), tüm bu sürecin merkezinde yer alır.

Web adreslerini, bilgisayarların anlayacağı IP adreslerine dönüştüren bu sistem, dijital dünyadaki navigasyonumuzu mümkün kılar. Ancak varsayılan DNS ayarlarınız her zaman en iyi deneyimi sunmayabilir. Daha hızlı bir internet bağlantısı, artırılmış güvenlik veya belirli site engellemelerini aşma ihtiyacı, sizi DNS ayarlarınızı değiştirmeye yönlendirebilir. Bu rehberde, DNS’in ne olduğunu en anlaşılır şekilde açıklayacak, farklı ihtiyaçlara yönelik DNS değiştirme sebeplerini irdeleyecek ve Windows’tan mobil cihazlara kadar farklı platformlarda DNS ayarlarını nasıl kolayca yapılandırabileceğinizi göstereceğiz. Ayrıca internet performansınızı artırabilecek en güncel DNS sunucu adreslerini de paylaşacağız.

DNS Nedir? Neden ve Nasıl Değiştirilir? En Güncel DNS Adresleri ve Cihazlara Göre Kurulum Rehberleri

İnternet günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Web sitelerinde gezinirken, online oyunlar oynarken veya e-postalarımızı kontrol ederken arka planda çalışan karmaşık sistemler sayesinde bu işlemler gerçekleşir. Bu sistemlerin en önemlilerinden biri de DNS’tir. Peki, DNS nedir ve internet deneyimimizi nasıl etkiler? Neden DNS ayarlarımızı değiştirmek isteyebiliriz ve farklı cihazlarda bu değişiklikler nasıl yapılır? İşte bu soruların cevapları ve daha fazlası bu makalede.

DNS Nedir?

DNS (Domain Name System – Alan Adı Sistemi), internetin telefon rehberi gibidir. İnternetteki her web sitesi veya hizmetin kendine özgü bir IP adresi bulunur. Bu adresler genellikle sayısal kombinasyonlardan oluşur (örneğin, 172.217.17.174). Ancak insanların bu karmaşık sayıları akılda tutması neredeyse imkansızdır. İşte bu noktada DNS devreye girer.

DNS, tarayıcınıza yazdığınız “google.com” gibi alan adlarını alır ve bu alan adlarına karşılık gelen IP adreslerini bulur. Bu sayede siz alan adını yazarak web sitesine kolayca erişebilirsiniz. DNS sunucuları, dünya genelinde dağılmış büyük veritabanlarıdır ve alan adları ile IP adresleri arasındaki eşleşmeleri saklar.

Bir web sitesine erişmek istediğinizde şu adımlar gerçekleşir:

1. Siz tarayıcınıza alan adını yazarsınız.
2. Bilgisayarınız veya mobil cihazınız, yapılandırılmış olduğu DNS sunucusuna bu alan adının IP adresini sorar.
3. DNS sunucusu kendi önbelleğinde veya diğer DNS sunucularıyla iletişime geçerek ilgili IP adresini bulur.
4. DNS sunucusu, bulduğu IP adresini cihazınıza geri gönderir.
5. Cihazınız bu IP adresini kullanarak web sitesi sunucusuna bağlanır ve web sitesi size ulaşır.

Bu süreç genellikle saniyeler hatta milisaniyeler içinde gerçekleşir ve internetin hızlı ve kullanıcı dostu olmasını sağlar.

Neden DNS Değiştirilmek İstenir?

Normalde internet servis sağlayıcınız (ISS) size otomatik olarak kendi DNS sunucularını atar. Ancak bazı durumlarda kullanıcılar DNS ayarlarını değiştirmek isteyebilirler. Bunun birkaç farklı nedeni olabilir:

• Daha Hızlı Erişim: Bazı üçüncü taraf DNS sunucuları, ISS‘nizin sunucularından daha hızlı yanıt sürelerine sahip olabilir. Bu, web sitelerinin daha hızlı yüklenmesine yardımcı olabilir.
• Güvenlik ve Gizlilik: Farklı DNS sağlayıcıları, kötü amaçlı yazılım barındıran veya kimlik avı girişiminde bulunan siteleri engelleyerek daha iyi güvenlik sağlayabilir. Bazı DNS hizmetleri ayrıca kullanıcı gizliliğine daha fazla önem verir ve sorguları kaydetmez.
• Engellenmiş Sitelere Erişim: Bölgenizde veya ülkenizde erişimi kısıtlanmış belirli web sitelerine farklı DNS sunucuları kullanarak erişmek mümkün olabilir. Ancak bu durumun yasal sonuçları olabileceğini unutmamak önemlidir.
• Ebeveyn Kontrolü: Bazı DNS hizmetleri, belirli kategorideki web sitelerine (örneğin yetişkin içeriği) erişimi engelleyerek ebeveyn kontrolü sağlamaya yardımcı olur.
• Daha Kararlı Bağlantı: ISS’nizin DNS sunucularında yaşanan sorunlar web sitelerine erişimde problemlere yol açabilir. Farklı bir DNS sunucusuna geçmek daha kararlı bir bağlantı sağlayabilir.

DNS Nasıl Değiştirilir? Cihazlara Göre Kurulum Rehberleri

DNS ayarlarını değiştirmek istediğiniz cihaza ve işletim sistemine göre adımlar farklılık gösterir. İşte en yaygın kullanılan işletim sistemleri için DNS değiştirme rehberleri:

Windows’ta DNS Nasıl Değiştirilir?

Windows işletim sisteminde DNS ayarlarını değiştirmek için genellikle Ağ Bağlantıları ayarlarına erişmeniz gerekir. Adımlar Windows sürümüne göre küçük farklılıklar gösterebilir ancak genel mantık aynıdır:

1. Denetim Masası’nı Açın: Başlat menüsüne “Denetim Masası” yazarak veya çalıştır (Windows tuşu + R) penceresine control yazıp Enter’a basarak Denetim Masası’nı açın.
2. Ağ ve İnternet’e Girin: “Ağ ve İnternet” seçeneğine tıklayın.
3. Ağ ve Paylaşım Merkezi’ni Açın: “Ağ ve Paylaşım Merkezi”ne tıklayın.
4. Bağdaştırıcı Ayarlarını Değiştirin: Soldaki menüden “Bağdaştırıcı ayarlarını değiştirin” seçeneğine tıklayın.
5. Aktif Bağlantınızı Seçin: İnternete bağlı olduğunuz bağlantıyı bulun (genellikle “Ethernet” veya “Wi-Fi”). Üzerine sağ tıklayın ve “Özellikler”i seçin.
6. İnternet Protokolü Sürüm 4’ü (TCP/IPv4) Seçin: Açılan penceredeki listeden “İnternet Protokolü Sürüm 4 (TCP/IPv4)” seçeneğini bulun ve üzerine çift tıklayın veya seçip “Özellikler” butonuna tıklayın.
7. DNS Adreslerini Girin: “Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan” seçeneğini işaretleyin. “Tercih Edilen DNS sunucusu” ve “Diğer DNS sunucusu” alanlarına kullanmak istediğiniz DNS adreslerini girin.
8. Değişiklikleri Kaydedin: Girdiğiniz DNS adreslerini onaylamak için “Tamam” butonuna tıklayın ve açık olan tüm pencereleri kapatın.

Değişikliklerin etkili olması için ağ bağlantınızı devre dışı bırakıp tekrar etkinleştirebilir veya bilgisayarınızı yeniden başlatabilirsiniz.

macOS’ta DNS Nasıl Değiştirilir?

Mac bilgisayarlarda DNS ayarlarını değiştirmek Sistem Ayarları (veya eski sürümlerde Sistem Tercihleri) üzerinden yapılır:

1. Sistem Ayarları’nı Açın: Apple menüsüne tıklayın ve “Sistem Ayarları”nı (veya Sistem Tercihleri’ni) seçin.
2. Ağ’a Tıklayın: Kenar çubuğundan “Ağ” seçeneğine tıklayın.
3. Bağlantınızı Seçin: Kullanmakta olduğunuz ağ bağlantısını seçin (örneğin Wi-Fi veya Ethernet).
4. Ayrıntılar’a Tıklayın: Seçtiğiniz bağlantının yanındaki “Ayrıntılar…” butonuna tıklayın.
5. DNS Sekmesine Gidin: Açılan pencerede “DNS” sekmesine tıklayın.
6. DNS Sunucuları Ekleyin veya Düzenleyin: Mevcut DNS sunucularını silmek için “-” butonuna tıklayın veya yeni sunucu eklemek için “+” butonuna tıklayın ve kullanmak istediğiniz DNS adreslerini girin.
7. Tamam ve Uygula: DNS adreslerini girdikten sonra “Tamam” butonuna ve ardından bir önceki pencerede “Uygula” butonuna tıklayarak değişiklikleri kaydedin.

Değişikliklerin aktif olması için ağ bağlantınızı kapatıp açmanız veya bilgisayarınızı yeniden başlatmanız önerilir.

Linux’ta DNS Nasıl Değiştirilir?

Linux dağıtımlarında DNS ayarları genellikle /etc/resolv.conf dosyası üzerinden yönetilir. Ancak NetworkManager gibi araçlar da DNS ayarlarını yönetebilir. İşte yaygın bir yöntem:

1. Terminali Açın: Terminal uygulamasını açın.
2. resolv.conf Dosyasını Düzenleyin: Bir metin düzenleyici ile /etc/resolv.conf dosyasını açın. Genellikle yönetici (root) haklarına ihtiyacınız olacaktır. Örneğin: Bashsudo nano /etc/resolv.conf
3. Mevcut DNS’leri Silin veya Yorum Satırı Yapın: Dosyadaki mevcut nameserver satırlarını silin veya başlarına # koyarak yorum satırı yapın.
4. Yeni DNS Adreslerini Ekleyin: Kullanmak istediğiniz DNS sunucularını nameserver anahtar kelimesi ile yeni satırlar halinde ekleyin. Örneğin: nameserver 8.8.8.8 nameserver 8.8.4.4
5. Dosyayı Kaydedin ve Çıkın: Düzenleyiciye göre dosyayı kaydedin (nano için Ctrl+O, Enter, Ctrl+X).

NetworkManager kullanıyorsanız, grafik arayüz üzerinden de DNS ayarlarını değiştirebilirsiniz. Ağ bağlantınızın ayarlarına giderek IPv4 veya IPv6 sekmelerinde DNS sunucularını “Otomatik” yerine “Manuel” olarak ayarlayıp istediğiniz adresleri girebilirsiniz.

Android’de DNS Nasıl Değiştirilir?

Android cihazlarda DNS ayarlarını değiştirmek, bağlı olduğunuz Wi-Fi ağına özel olarak yapılabilir. Android 9 ve sonraki sürümlerde “Özel DNS” seçeneği de bulunur.

Wi-Fi Ağı İçin DNS Değiştirme:

1. Ayarlar’ı Açın: Cihazınızın “Ayarlar” uygulamasını açın.
2. Ağ ve İnternet’e Girin: “Ağ ve İnternet” veya benzeri bir seçeneğe dokunun.
3. Wi-Fi’ye Dokunun: “Wi-Fi” seçeneğine dokunun.
4. Bağlı Olduğunuz Ağa Dokunun: Şu anda bağlı olduğunuz Wi-Fi ağının üzerine dokunun (bazı arayüzlerde dişli simgesine dokunmanız gerekebilir).
5. Gelişmiş Seçenekleri Genişletin: Ağ ayrıntıları sayfasında “Gelişmiş seçenekler” veya benzeri bir bölümü genişletin.
6. IP Ayarlarını Statik Yapın: “IP ayarları” veya “IP Settings” seçeneğini bulun ve “DHCP” yerine “Statik”i seçin.
7. DNS Adreslerini Girin: Açılan statik IP ayarları bölümünde, genellikle en altta “DNS 1” ve “DNS 2” alanlarını göreceksiniz. Buraya kullanmak istediğiniz DNS adreslerini girin. Diğer IP ayarlarını (IP adresi, Ağ Geçidi, Ağ maskesi) değiştirmemeniz önemlidir, genellikle bunlar otomatik olarak dolu gelecektir.
8. Kaydet: Yaptığınız değişiklikleri kaydetmek için “Kaydet” veya “Onayla” butonuna dokunun.

Özel DNS (Android 9 ve Üzeri) İçin DNS Değiştirme:

1. Ayarlar’ı Açın: Cihazınızın “Ayarlar” uygulamasını açın.
2. Ağ ve İnternet’e Girin: “Ağ ve İnternet” veya benzeri bir seçeneğe dokunun.
3. Gelişmiş veya Diğer Bağlantılar’a Dokunun: Genellikle “Gelişmiş” veya “Diğer bağlantı ayarları” gibi bir seçenek altında bulunur.
4. Özel DNS’e Dokunun: “Özel DNS” veya “Private DNS” seçeneğine dokunun.
5. Özel DNS Sağlayıcı Ana Bilgisayar Adı’nı Seçin: “Otomatik” yerine “Özel DNS sağlayıcı ana bilgisayar adı” seçeneğini seçin.
6. Ana Bilgisayar Adını Girin: Gelen metin kutusuna kullanmak istediğiniz DNS hizmetinin ana bilgisayar adını girin (örneğin, Cloudflare için 1dot1dot1dot1.cloudflare-dns.com, Google için dns.google).
7. Kaydet: Değişiklikleri kaydetmek için “Kaydet” veya “Onayla” butonuna dokunun.

Mobil veri bağlantısı için DNS değiştirmek Android işletim sisteminde doğrudan mümkün değildir. Bu genellikle root erişimi gerektirir veya VPN uygulamaları aracılığıyla yapılabilir.

iOS’ta DNS Nasıl Değiştirilir?

iPhone ve iPad gibi iOS cihazlarda DNS ayarları yalnızca bağlı olunan Wi-Fi ağı için değiştirilebilir.

1. Ayarlar’ı Açın: Ana ekrandan “Ayarlar” uygulamasına dokunun.
2. Wi-Fi’ye Dokunun: “Wi-Fi” seçeneğine dokunun.
3. Bağlı Olduğunuz Ağın Bilgi Simgesine Dokunun: Şu anda bağlı olduğunuz Wi-Fi ağının yanındaki mavi renkli “i” (bilgi) simgesine dokunun.
4. DNS’i Ayarla Seçeneğine Dokunun: Açılan ağ ayrıntıları ekranını aşağı kaydırın ve “DNS’i Ayarla” seçeneğine dokunun.
5. Manuel’i Seçin: “Otomatik” yerine “Manuel” seçeneğini seçin.
6. Mevcut DNS Sunucularını Silin: Mevcut DNS sunucularını silmek için kırmızı eksi simgesine dokunun ve ardından “Sil”e dokunun.
7. Sunucu Ekle’ye Dokunun: Yeni DNS sunucuları eklemek için “Sunucu Ekle” seçeneğine dokunun ve kullanmak istediğiniz DNS adreslerini girin. Birden fazla DNS sunucusu ekleyebilirsiniz.
8. Kaydet: DNS adreslerini girdikten sonra sağ üst köşedeki “Kaydet” butonuna dokunarak değişiklikleri kaydedin.

Mobil veri bağlantısı için iOS’ta DNS değiştirmek tıpkı Android’de olduğu gibi doğrudan desteklenmez ve genellikle VPN kullanımı gerektirir.

En Güncel ve Popüler Public DNS Adresleri (2025)

Piyasada birçok ücretsiz ve güvenilir Public DNS hizmeti bulunmaktadır. İşte bazı popüler ve güncel olanlar:

• Google Public DNS:
  • IPv4: 8.8.8.8 ve 8.8.4.4
  • IPv6: 2001:4860:4860::8888 ve 2001:4860:4860::8844
  • Güvenilir ve hızlı bir seçenektir.
• Cloudflare DNS:
  • IPv4: 1.1.1.1 ve 1.0.0.1
  • IPv6: 2606:4700:4700::1111 ve 2606:4700:4700::1001
  • Hız ve gizliliğe önem veren bir hizmettir.
• OpenDNS:
  • IPv4: 208.67.222.222 ve 208.67.220.220
  • IPv6: 2620:119:35::35 ve 2620:119:53::53
  • İsteğe bağlı olarak filtreleme özellikleri sunar.
• Quad9:
  • IPv4: 9.9.9.9 ve 149.112.112.112
  • IPv6: 2620:fe::fe ve 2620:fe::9
  • Kötü amaçlı yazılım ve kimlik avı sitelerini engelleyerek güvenlik odaklı bir hizmet sunar.

Bu adresleri kullanırken her zaman sağlayıcının resmi web sitesinden en güncel adresleri kontrol etmeniz önerilir.

DNS, internetin temel yapı taşlarından biridir ve web sitelerine erişimimizi kolaylaştırır. Çeşitli nedenlerle DNS ayarlarınızı değiştirmek isteyebilirsiniz. Bu makalede, DNS’in ne olduğunu, neden değiştirilebileceğini ve Windows, macOS, Linux, Android ve iOS gibi farklı işletim sistemlerinde DNS ayarlarının nasıl değiştirileceğini adım adım anlattık. Ayrıca popüler ve güncel Public DNS adreslerini de paylaştık. DNS ayarlarınızı değiştirerek internet deneyiminizi hızlandırabilir, güvenliğinizi artırabilir veya kısıtlı sitelere erişim sağlayabilirsiniz. Hangi DNS hizmetini kullanacağınıza karar verirken ihtiyaçlarınızı ve önceliklerinizi göz önünde bulundurmanız önemlidir.